SPEECH KONSEPTVOORZITTER CARL STUBBE BIJ TENTOONSTELLING 'RATIONELE SYSTEMEN. EEN KEUZE UIT 50 JAAR ARTISTIEKE PRAKTIJK' VAN DIRK VERHAEGEN. N.A.V. 30 JAAR KONSEPT.

                                                                              Berchem 03/02/2018

Beste aanwezigen,

Ik ben bijzonder blij u welkom te mogen heten op deze tentoonstelling ter gelegenheid van het dertigjarig bestaan van Konsept. Zoals u wellicht weet is Konsept de vriendenkring van de ABK Mortsel. Zij heeft als doel de sociale, culturele en materiële werking van de ABK te ondersteunen, en de deelname van alle sociale groepen van de maatschappij aan kunstbeleving te faciliteren.

Deze opdracht is in de loop van de voorbije dertig jaar alsmaar urgenter geworden, maar vooral ook zwaarder om dragen door de vrijwilligers. Ik kan dan ook niet anders dan, bij deze gelegenheid, alle vrijwilligers te bedanken voor hun onvoorwaardelijke inzet…en dat is ECHT niet niks, want zij zetten zich allemaal ook tomeloos in als oma’s en opa’s…en toch blijken ze tijd te kunnen vrijmaken voor de ABK Mortsel…hoe blijven ze daarin slagen?

DANK DUS

Het is voor mij als leek in de wondere wereld van de kunstgeschiedenis erg moeilijk om de tentoonstelling van Dirk Verhaegen in te leiden. Dus zal ik mij beroepen op de grondlegger en theoreticus van de concrete kunst: Van Doesburg.

Hij formuleerde de uitgangspunten en belangrijkste kenmerken van concrete kunst als volgt:

1. Kunst is universeel.
2. Het kunstwerk moet volledig worden bedacht en in gedachten worden gevormd voordat het wordt uitgevoerd. Het mag niets van de formele eigenschappen van de natuur of van sensualiteit of sentimentaliteit krijgen. Wij willen lyriek, dramatiek, symboliek, enzovoorts weren.
3. Het schilderij moet volledig worden opgebouwd uit zuiver beeldende elementen, dat wil zeggen vlakken en kleuren. Een beeldelement heeft geen andere betekenis dan 'zichzelf' en derhalve heeft het schilderij geen andere betekenis dan 'zichzelf'.
4. De opbouw van het schilderij, alsook de elementen daarvan, dienen eenvoudig en visueel beheersbaar te zijn.
5. De techniek dient mechanisch te zijn, dat wil zeggen exact, anti-impressionistisch.
6. Streef naar absolute duidelijkheid.

*******************************************************

Voor mij echter staat concrete kunst ook voor

·       *   Helderheid

·       *   Filosofisch onderzoek

·       *   Een empathische instelling tegenover de wereld, dwz poëtisch en filosofisch als complementaire waarden tegenover rationeel en wiskundig

·       *   De weigering je onbewust te onderwerpen / doen onderwerpen – en/of conformeren of doen conformeren aan visies die drijven op dichotomie

·         De zoektocht en finale harmonie naar en tussen rationele en romantische voorstellingen en percepties van de wereld

·        *  ….het besef dat de grote klassieke vreugden – ik noem onder andere de vreugde van het genieten van de etherische perfectie van  wiskunde, de vreugde van het genieten van schoonheid, de vreugde van het genieten van het goddelijke, de vreugde van het genieten van kunst…de vreugde van het genieten van de ander - , en nog enkele  andere die me nu ontsnappen…

En mede daarom nodig ik jullie uit

·      *   om in deze tentoonstelling vooral intensief te kijken – zoals een kartuizer monnik dat levenslang doet vanuit zijn cel naar al wat voortdurend verandert in zijn kleine besloten tuin- wars van de vastgeroeste overtuigingen van wat nuttig lijkt te zijn en wat niet, wat herkenbaar is en wat niet, met een open geest die bereid en in staat is weerstand te bieden aan een cultureel-maatschappelijke logica die vooral inzet op economische efficiëntie, en die gebaseerd is op een soort van autisme dat uitgaat van de premisse van persoonlijke ontplooiing als ultiem doel van het bestaan…waar blijft het gevoel van schoonheid?...denk ik dan… Het ultiem ervaren van een waarheid die ontsnapt aan elk maatschappelijk dictaat? De poëtische extase van schoonheid als legitieme bron van levensvreugde en zingeving?

·     *    Om je met open geest vragen te stellen bij het waarom van je verwondering wanneer je op het punt staat te zeggen ‘Ik begrijp het niet…’… Wellicht is het een van de grootste verdiensten van concrete kunst dat zij aan de toeschouwer een zeer grote en onvoorwaardelijke bereidheid vraagt om te zoeken naar een levenshouding waarin ‘begrijpen’ en ‘romantisch aanvoelen’ geen tegengestelde waarden zijn maar harmonisch in elkaar overvloeien…indien we er maar oor en oog voor willen hebben om dat te beseffen.


Ik geef graag het woord aan Dirk Verhaegen om ons hierin wegwijs te maken. Om ons ideeën bij te brengen en om ons te helpen onze eigen visies scherp te stellen of, en dat is even waardevol,  in vraag te durven stellen.


Dirk Verhaegen is niet enkel oud leraar aan deze akademie, hij is vooral een bevlogen en inspirerende ‘meester’, een kunstkenner en een gedreven kunstenaar. Wij zijn erg blij dat hij ook vrijwillig medewerker is aan de bibliotheekwerking van de ABK…


Daarenboven is hij vooral ook een integere en authentieke kunstenaar die zijn plaats verdient in de internationale scène van de conrete kunst
En, sta mij toe dit te zeggen, hij is een bijzondere en inspirerende vriend…
Wij danken de Burgemeester en het stadsbestuur voor hun medewerking bij het organiseren van deze tentoonstelling, en natuurlijk ook de directie, het secretariaat en de leerkrachten van de ABK.


Ik wil vooral ook mijn dank uitspreken aan de bestuursleden van Konsept die dit alles mede in goede banen hebben geleid.


Beste Dirk,

Wij danken jou voor het prachtige erelidwerk dat je gemaakt hebt en wij zijn bijzonder blij dat je bereid was om ons in te wijden in de wondere wereld van de concrete kunst.


Ik geef je dan ook graag het woord.



Carl Stubbe.